Từ tháng 6/2022, Cơ quan ANĐT Công an tỉnh Bình Thuận phối hợp với Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hải Dương tiến hành điều tra, xác minh làm rõ vụ án “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”. Quá trình điều tra xác định: Từ tháng 5/2020 đến ngày 02/4/2022, Mai Ngọc Vinh (sinh ngày 29/12/1990, quê quán: Nga Sơn, Thanh Hóa, trú tại số 73 TL19, phường Thạnh Lộc, quận 12, thành phố Hồ Chí Minh) chủ sở hữu của 02 cơ sở đào tạo là Trường kinh tế kỹ thuật Trường Sơn - Chi nhánh Công ty TNHH Nhân lực Trường Sơn, MSDN: 4300825143-001 và Trường Kinh tế kỹ thuật Miền Nam - Chi nhánh Công ty cổ phần giáo dục Việt GDV, MSDN: 0312826320-005 đã chỉ đạo các cấp dưới thuộc 02 cơ sở giáo dục trên bán chứng chỉ nghề (vận hành máy xúc, máy cẩu, xe nâng...) không qua đào tạo, sát hạch cho nhiều người trong cả nước.

Dưới sự chỉ đạo của Mai Ngọc Vinh, các đối tượng: Nguyễn Văn Chung - Giám đốc Công ty TNHH Nhân lực Trường Sơn, Phó Hiệu trưởng Trường Kinh tế kỹ thuật Trường Sơn và các nhân viên (gồm Nguyễn Thu Lan, Trần Tiểu Uyên, Phạm Thị Trà, Bùi Tuyết Nhung); Nguyễn Văn Hậu - Giám đốc Công ty CP Giáo dục Việt GDV, Phó Hiệu trưởng Trường Kinh tế kỹ thuật Miền Nam và các nhân viên (Trương Thị Thanh Trang, Nguyễn Thị Lan, Lê Võ Hồng) sử dụng hàng loạt website, tài khoản zalo để quảng cáo đăng bài, tư vấn cho khách có nhu cầu mua chứng chỉ mà không qua đào tạo, sát hạch. Khi có khách đặt mua, các đối tượng yêu cầu cung cấp thông tin cần thiết và hoàn thiện chứng chỉ, rồi sử dụng dịch vụ chuyển phát của Viettel Post để gửi cho khách hàng. Khách hàng thanh toán tiền mua chứng chỉ theo hai hình thức: thanh toán vào tài khoản Ngân hàng của các đối tượng hoặc thanh toán theo hình thức thu hộ của Viettel Post.

Qua quá trình điều tra, Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hải Dương đã xác định được 132 đối tượng trên địa bàn tỉnh Bình Thuận có đặt mua văn bằng, chứng chỉ không hợp pháp của Trường kinh tế kỹ thuật Trường Sơn và Trường Kinh tế kỹ thuật Miền Nam; đồng thời ủy thác cho Cơ quan An ninh điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận tiến hành xác minh 132 trường hợp trên và điều tra làm rõ các nội dung liên quan.

Hơn một năm trước, vào ngày 05/6/2021, Cơ quan An ninh điều tra và Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bình Thuận cũng phối hợp với Cơ quan An ninh điều tra Công an tỉnh Hưng Yên phát hiện, bắt giữ nhóm 06 đối tượng làm giả các loại văn bằng, chứng chỉ, căn cước công dân, giấy phép lái xe… tại một căn nhà cho thuê thuộc khu phố 11, phường Phú Thuỷ, thành phố Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Qua đó thu giữ hàng trăm phôi văn bằng, chứng chỉ; cùng nhiều loại thiết bị, máy móc phục vụ việc làm giả con dấu, tài liệu và một số văn bằng, chứng chỉ các đối tượng đã hoàn thành, chuẩn bị đem đi gửi cho khách hàng.

Các gói bưu phẩm chứa văn bằng, chứng chỉ giả thu được trong vụ bắt, khám xét ngày 05/6/2021

Các hành vi làm, bán hoặc mua các loại văn bằng, chứng chỉ giả tương tự các trường hợp trên có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự:

- Về xử lý vi phạm hành chính: Theo quy định tại khoản 4 và khoản 5 Điều 17 Nghị định 79/2015/NĐ-CP ngày 14/9/2015 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp: người có hành vi mua bán, sử dụng văn bằng, chứng chỉ giáo dục, nghề nghiệp giả mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị phạt tiền từ 07-10 triệu đồng, người có hành vi làm văn bằng, chứng chỉ giáo dục, nghề nghiệp giả mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thi bị phạt tiền từ 10-12 triệu đồng. Ngoài ra còn xử phạt bổ sung dưới hình thức tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.

- Về xử lý hình sự. Điều 341 Bộ Luật hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về “Tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức" cụ thể như sau: Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức, hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30-100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm. Ngoài ra tại khoản 2, khoản 3 Điều 341 còn quy định một số trường hợp nâng mức phạt tù lên đến 02-05 năm hoặc 03-07 năm. Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 05-50 triệu đồng.

Ngoài các biện pháp xử lý hành chính, xử lý hình sự của Nhà nước, người sử dụng bằng giá còn phải chịu hình thức xử lý, kỷ luật của cơ quan, doanh nghiệp nơi mình đang công tác, làm việc, nhẹ thì kiểm điểm, kỷ luật, nặng thì có thể bị buộc thôi việc, chấm dứt hợp đồng lao động và đền bù theo hợp đồng

Kết quả tìm kiếm cho ra hàng loạt các quảng cáo mua bán bằng giả

Tuy đã có quy định, chế tài cụ thể, nhưng tình trạng mua bán, sử dụng văn bằng, chứng chỉ giả, không hợp pháp vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Nguyên nhân của tình trạng nêu trên xuất phát từ chính nhu cầu của người dân trong việc muốn hợp thức hóa các thủ tục, giấy tờ cũng như văn bằng, chứng chỉ đang thiểu hoặc chưa có để di xin việc hoặc chuẩn bị làm các hồ sơ bổ nhiệm, thăng chức mà không mất thời gian, công sức, trong khi đó lại không nắm rõ các mức hình phạt có thể phải chịu khi phát hiện vi phạm, tin tưởng vào những lời quảng cáo của các đối tượng làm, bản văn bằng giả. Về phía các đối tượng sản xuất, buôn bán các loại giấy tờ giả thì đây là nguồn lợi nhuận khổng lồ, vì những “khách hàng” luôn sẵn sàng bỏ số tiền lớn để nhanh chóng có được loại giấy tờ giá mình cần, nên bọn chúng sẵn sàng bất chấp luật pháp để thực hiện.

Với công nghệ in, làm giả giấy tờ ngày càng cao như hiện nay thì việc phát hiện và chứng minh giấy tờ giả ngày càng khó khăn. Thậm chí, để qua mặt các cơ quan chức năng, nhiều đối tượng còn dùng cả phôi bằng thật để làm giả các loại giấy tờ khi khách hàng yêu cầu... Chỉ cần gõ từ khóa "bằng giả" trên công cụ tìm kiếm Google là sẽ thấy hàng loạt kết quả như: “Làm Bằng Giả Tphcm Phôi Thật 100%”, “Làm Bằng Nhanh: Làm Bằng Giả Phôi Thật Giá Rẻ Và Uy Tín”… với những dòng quảng cáo hết sức chuyên nghiệp như “… hơn 10 năm kinh nghiệm trong ngành làm bằng, chúng tôi cam kết bằng hoàn toàn từ phôi thật nhà trường, con dấu chữ ký chuẩn, không thể nhận ra đó là bằng giả”. Hầu hết mọi công đoạn, từ chế tạo phôi các loại văn bằng, chứng chỉ, giấy tờ cho đến chữ ký, con dấu của cơ quan có thẩm quyền đều được các đối tượng xử lý rất tinh vi. Tuy nhiên, văn bằng giả không bao giờ có thể giống thật 100%, và có rất nhiều cách để xác minh nguồn gốc các loại văn bằng, chứng chỉ này nên những lời quảng cáo của các đối tượng làm, bán bằng giả cũng chỉ là chiêu trò dụ dỗ.

Ðể góp phần ngăn chặn, đấu tranh có hiệu quả với loại tội phạm này, ngoài việc tăng cường công tác kiểm tra, tuyên truyền, quản lý nhằm giúp người dân nâng cao ý thức không mua bán, sử dụng các loại giấy tờ, bằng cấp giả; không tiếp tay cho tội phạm thì các cơ quan, doanh nghiệp cần nâng cao năng lực nghiệp vụ của đội ngũ nhân viên làm công tác hành chính, công chứng, bộ phận tuyển dụng, nhân sự trong việc nhận biết văn bằng, chứng chỉ giả; rà soát, xác minh kĩ trước khi tuyển dụng, xét bổ nhiệm, thăng cấp cho cán bộ, nhân viên. Thường xuyên rà soát, xác minh các thông tin liên quan văn bằng, chứng chỉ có dấu hiệu không hợp lệ để có cơ sở xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Bên cạnh đó, cơ quan công an cần tăng cường công tác đấu tranh, phòng ngừa trên không gian mạng, bởi đây là kênh liên lạc chính giữa các đối tượng làm giấy tờ giả và những người có nhu cầu, đặc biệt cần hạn chế tối đa hoạt động chạy quảng cáo trên các nền tảng tìm kiếm và mạng xã hội của các đối tượng. Tuy nhiên, vì loại tội phạm này xuất hiện theo quy luật cung – cầu, nên để ngăn chặn triệt để và có hiệu quả tình trạng mua, bán văn bằng, chứng chỉ giả, bản thân mỗi người dân, cán bộ, công chức, nhân viên, người lao động cần tự nâng cao ý thức của bản thân, không ham cái lợi trước mắt, nắm rõ những hậu quả khôn lường có thể xảy đến cho bản thân và xã hội, nói không với việc sản xuất, mua bán và sử dụng các loại giấy tờ giả.

Quốc Việt