Cùng với nhu cầu sử dụng ngày càng nhiều thì sự xuất hiện của những pin sạc dự phòng kém chất lượng với mẫu mã đa dạng, bắt mắt, giá thành rất rẻ so với những pin sạc dự phòng chính hãng ngày càng phổ biến. Trên thực tế, pin sạc dự phòng là một trong những thiết bị rất tiện lợi, giúp tăng thời lượng sử dụng các thiết bị điện tử thông minh. Tuy nhiên, khi chúng ta chủ quan về sự an toàn của pin sạc dự phòng đặc biệt là những pin sạc kém chất lượng thì có thể gây ra cháy, nổ.

Các dòng pin sạc dự phòng trên thị trường hiện nay

Cụ thể, vụ hỏa hoạn xảy ra ngày 01/4/2018 tại một căn hộ của chung cư PARC Spring quận 2, thành phố Hồ Chí Minh, nguyên nhân bắt nguồn từ pin sạc dự phòng ở đầu giường được cắm sạc nhiều ngày dẫn đến quá nhiệt rồi phát nổ, bén lửa vào chồng sách, máy tính và tấm nệm gây ra vụ cháy. Tại thời điểm xảy ra vụ cháy, chủ căn hộ đi vắng. Vụ cháy làm thiệt hại phần lớn vật dụng, đồ đạc bên trong căn hộ.

Theo đánh giá từ các chuyên gia về thiết bị điện, sử dụng những loại pin sạc dự phòng kém chất lượng hoặc sạc pin không tuân thủ các quy định an toàn luôn tiềm ẩn nhiều mối nguy về cháy nổ gây thiệt hại nghiêm trọng đến sức khỏe và tài sản của người dùng.

Một số nguyên nhân gây cháy nổ pin, sạc dự phòng:

- Các dòng pin sạc dự phòng chính hãng thường sử dụng lõi pin Lithium-Polymer cao cấp. Để giảm chi phí, nhiều thương hiệu lựa chọn sử dụng pin Lithium-ion, thậm chí sử dụng pin giả, tái chế trong các pin sạc dự phòng dẫn tới rủi ro về an toàn năng lượng.

- Người dùng cắm sạc thời gian dài, nguyên đêm hoặc nguyên ngày, dẫn đến tình trạng pin bị nóng và gây ra cháy nổ. Việc thường xuyên sạc quá mức pin sạc dự phòng còn dễ làm hỏng pin nếu pin sạc dự phòng không được trang bị tính năng bảo vệ hoặc tự ngắt. Nhiều người dùng còn đặt pin dự phòng tại những nơi có nhiệt độ cao, từ trường mạnh… hoặc độ ẩm quá cao làm ảnh hưởng chất lượng. Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác như: Máy bị ẩm ướt khi cắm sạc; điện áp tại khu vực không ổn định. Khi cắm sạc trực tiếp vào máy sẽ dễ xảy ra hiện tượng chập mạch, gây cháy nổ giữa các điểm tiếp xúc.

- Sử dụng pin sạc dự phòng đã bị va đập, rơi vỡ, bung vỏ sẽ có hiện tượng pin sạc nóng bất thường. Dưới tác động của lực va đập trực tiếp có thể làm nứt hoặc thủng lõi pin tạo ra phản ứng vật lý của pin lithium-ion dẫn đến nhiệt độ pin sạc tăng cao gây cháy, nổ.

Pin sạc dự phòng phát nổ do lõi pin quá nhiệt

- Rất nhiều người dân nhất là chị em phụ nữ thường có thói quen sạc điện thoại bằng pin sạc dự phòng và để trong cốp xe khi di chuyển. Dưới sức nóng từ động cơ tỏa ra cùng với môi trường đóng kin nằm dưới yên xe, khi đi dưới điều kiện nắng nóng, nhiệt độ trong cốp sẽ không dưới 40 độ C. Pin là một vật khá nhạy cảm với nhiệt độ cao, nếu để trong cốp quá lâu chúng có thể phát nổ.

Cách sử dụng an toàn pin sạc dự phòng:

- Khi mua pin sạc dự phòng, người tiêu dùng cần lựa chọn sản phẩm thương hiệu có uy tín và nhà phân phối uy tín. Cần chọn cửa hàng, siêu thị có tên tuổi, trên bao bì sản phẩm có dán tem bảo hành, tem chính hãng, đặc biệt phải ghi rõ nguồn gốc xuất xứ. Tránh sử dụng các sản phẩm pin kém chất lượng, không rõ nguồn góc trôi nổi trên thị trường.

- Trước khi nạp mọi người cần lau chùi khô ráo tay và thiết bị. Khi sử dụng cần thực hiện theo đúng những quy định khuyến cáo về dung lượng, dòng nạp, thời gian nạp. Cần dùng đúng tính năng mà pin hỗ trợ cũng như dùng đúng loại đầu cắm sạc cho thiết bị.

- Cần tránh để pin cạn mới sạc sẽ làm ảnh hưởng đến tuổi thọ của pin. Để tránh rủi ro không đáng có, không nên để sạc pin nguyên đêm hoặc trong thời gian dài không có sự kiểm soát để tránh trường hợp nguồn điện không ổn định hoặc sạc quá lâu cũng có thể dẫn đến cháy nổ. Lưu ý, tuyệt đối không dùng điện thoại trong lúc sạc pin với nguồn điện 220V vì đã có nhiều trường hợp gặp tai nạn.

- Không nên mua những mẫu sạc có dung lượng cao giá rẻ không rõ nguồn gốc. Những mẫu sạc này nhiều khi bị khai khống dung lượng, dùng lõi pin không đảm bảo chất lượng hoặc cả hai.

- Trước khi mua nên tìm hiểu về thiết bị, tùy vào nhu cầu người tiêu dùng chọn loại có dung lượng phù hợp. Chẳng hạn, nếu dùng cho điện thoại thì cỡ 2.000 mAh là vừa. Nếu dùng cho cả điện thoại và máy tính bảng nên chọn loại 4.000 – 8.000 mAh. Nếu thêm cả laptop thì có thể chọn loại 10.000 mAh trở lên.

- Trong quá trình sử dụng pin sạc dự phòng, mọi người cần hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay nơi có nhiệt độ cao, nơi ẩm thấp. Nên bảo quản thiết bị nơi khô ráo, tránh ẩm ướt và tránh tiếp xúc với các chất liệu ăn mòn. Không sử dụng chất tẩy rửa để vệ sinh pin sạc dự phòng. Để ở những vị trí xa tầm tay trẻ em. Trường hợp lỡ để pin rơi vào nước, bạn cần lau khô ngay, nhất là nơi bảng mạch điện tử và điểm tiếp xúc điện.

* Ngoài các vấn đề nêu trên, nếu phát hiện sự cố cháy, nổ do pin sạc dự phòng gây ra, chúng ta cần lưu ý thực hiện các bước xử lý sau:

- Ngắt cầu dao điện (áp tô mát) ngay và tuyệt đối không di chuyển pin sạc vì nó có thể phát nổ bất cứ lúc nào và ngọn lửa bùng phát mạnh hơn, gây cháy lan; sau khi ngắt điện có thể dùng nước, bình chữa cháy xách tay để dập lửa.

- Nếu đám cháy vẫn tiếp tục phát triển cần nhanh chóng thoát ra nơi an toàn, báo động cho mọi người biết và gọi 114 để báo cho lực lượng chữa cháy chuyên nghiệp đến xử lý.

Để đảm bảo an toàn cháy, nổ cho gia đình nói chung cũng như để xử lý cháy, nổ do pin sạc dự phòng gây ra, người dân cần lựa chọn pin sạc dự phòng có thương hiệu và nhà phân phối uy tín. Trong quá trình sử dụng chúng ta phải thường xuyên theo dõi, kiểm tra nhiệt độ của pin sạc và tránh việc vừa sạc pin vừa để trong cốp xe. Nếu không sử dụng nên bảo quản pin sạc dự phòng ở những nơi khô ráo, thoáng mát, không có ánh sáng mặt trời trực tiếp và tránh để pin sạc rơi, vỡ hoặc va đập mạnh.

Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH