Các băng nhóm tội phạm có tổ chức trên địa bàn tỉnh đều hoạt động theo phương thức truyền thống, chủ yếu là hoạt động cho vay “tín dụng đen”, bảo kê tranh giành địa bàn, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích, đánh bạc và tổ chức đánh bạc truyền thống. Đối với các vụ án xâm phạm trật tự xã hội đã được phát hiện, xử lý trên địa bàn cũng chủ yếu theo phương thức truyền thống. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh nổi lên tình trạng các nhóm đối tượng và nhóm thanh, thiếu niên sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm tụ tập gây rối, truy sát, thanh toán, trả thù lẫn nhau với tính chất, mức độ ngày càng manh động, diễn ra trên nhiều địa bàn và gây phức tạp tình hình ANTT tại các địa phương. Các đối tượng thanh thiếu niên này có các đặc điểm như: nghiện game, nghiện ma túy, bỏ học sớm, thích tụ tập ăn chơi, thiếu sự quan tâm giáo dục từ gia đình và thiếu hiểu biết về pháp luật; được hình thành thông qua các mối quan hệ xã hội, mâu thuẫn bộc phát chưa có mục đích rõ ràng nhưng hoạt động của những đối tượng này tiềm ẩn nhiều nguy cơ, dễ bị các đối tượng trong nhóm lôi kéo, dụ dỗ, kích động tham gia hoạt động phạm tội. Đồng thời, các đối tượng còn tàng trữ, cất giấu, sử dụng các loại vũ khí, công cụ, hung khí tự tạo mang tính sát thương cao như: súng, ba chỉa, dao tự tạo, phóng lợn…
Trong giai đoạn 2021 - 2024, số vụ phạm pháp hình sự và hoạt động của TPCTC liên quan đến công nghệ cao, sử dụng công nghệ để hoạt động phạm tội tuy không phổ biến nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp trên địa bàn. Nổi lên là tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc trên không gian mạng và môi giới mại dâm.
- Tội phạm liên quan đến “tín dụng đen”: Các đối tượng tạo ra nhiều ứng dụng trên điện thoại di động, trang web để cho vay tiền; các ứng dụng yêu cầu người vay tạo một tài khoản bằng cách cung cấp thông tin cá nhân, danh bạ điện thoại. Sau khi hoàn tất các điều kiện, tiền vay sẽ được chuyển vào tài khoản nhưng chỉ nhận được 2/3 số tiền, còn lại trừ lãi và phí dịch vụ hoặc các đối tượng yêu cầu người vay phải nộp trước một số tiền tương ứng với khoản vay để đảm bảo rồi sau đó chiếm đoạt, mất liên lạc. Khi đến hạn trả nợ nếu chậm thời hạn sẽ bị các đối tượng gọi điện “khủng bố” người thân, bạn bè, đồng nghiệp của người vay để ép người vay trả tiền hoặc chúng bôi nhọ hình ảnh người vay tiền, người thân lên mạng xã hội như Facebook, Zalo.
- Tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản: Hoạt động lừa đảo trên không gian mạng có chiều hướng gia tăng, nổi lên với các thủ đoạn: Thông qua hoạt động của các sàn đầu tư chứng khoán quốc tế, giao dịch vàng, ngoại hối, quyền chọn nhị phân (BO), giao dịch tiền ảo, dự án bất động sản...; Tạo các trang cá nhân bán hàng online để rao bán các mặt hàng và yêu cầu người mua hàng phải chuyển khoản trước tiền đặt cọc, sau khi nhận đươc tiền, đối tượng không giao hàng hoặc giao hàng giả, hàng kém chất lượng, sau đó khóa trang mạng của mình, bỏ số điện thoại liên lạc để xóa dấu vết và chiếm đoạt số tiền mà nạn nhân đã chuyển để mua hàng; Đăng tin tuyển cộng tác viên bán hàng online trên các trang mạng xã hội (Facebook, Zalo, Tiktok...), nhận làm việc tại nhà, không mất thời gian di chuyển, bỏ tiền tạm ứng hoặc thanh toán trước đơn hàng khoảng vài trăm nghìn để đặt hàng, sau đó nhận tiền công kèm theo lãi đơn hàng và tiền thưởng, tuy nhiên sau khi thanh toán đơn hàng và đặt hàng, nạn nhân bị chiếm đoạt số tiền tạm ứng hoặc thanh toán đơn hàng; tạo các Website hoặc ứng dụng vay tiền online, khi nạn nhân hoàn tất thủ tục, đối tượng gửi cho nạn nhân đường link để tạo tài khoản vay tiền, sau đó đối tượng thông báo tài khoản lập bị lỗi đề nghị nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của chúng thì chúng chặn liên lạc... Quá trình hoạt động phạm tội, các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thường xuyên thay đổi thông tin điện thoại, tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng, sử dụng tài khoản ảo, thay đổi địa bàn hoạt động, nơi cư trú nhằm đối phó với công tác phòng ngừa, xử lý của cơ quan chức năng. Hành vi của loại tội phạm này rất tinh vi, sử dụng công nghệ cao, chiếm đoạt số tiền rất lớn, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân, ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại địa phương.
Ngoài ra, thời gian gần đây có một số đối tượng sử dụng mối quan hệ xã hội và thông qua mạng xã hội Facebook, Zalo để giới thiệu, mời gọi huy động vốn thông qua hình thức chơi hụi; đáng chú ý, một số đối tượng làm chủ các dây hụi số tiền hàng chục tỷ đồng, với hàng trăm thành viên tham gia, đối tượng kêu gọi nhiều người tham gia chơi hụi không chỉ ở một địa bàn nhất định mà rộng khắp, có nhiều hụi viên chỉ quen biết qua giới thiệu nhưng vẫn tham gia chơi do đối tượng đưa ra lợi nhuận cao, hứa hẹn về lợi ích để đánh vào mục đích của hụi viên; sau đó, đối tượng lợi dụng để thực hiện các hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
- Tội phạm đánh bạc và tổ chức đánh bạc, môi giới mại dâm: các đối tượng cầm đầu mua tài khoản trên các trang cá cược bóng đá (máy chủ đặt tại nước ngoài), sau đó chia nhỏ tài khoản, bán lại cho các địa lý cấp dưới để tổ chức cho các con bạc ở nhiều địa phương tham gia cá cược. Các đối tượng hoạt động cá độ bóng đá trên không gian mạng thường có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và nhiều thủ đoạn tinh vi để đối phó với cơ quan chức năng, chúng sử dụng các thiết bị di động thông minh có kết nối mạng internet để trao đổi thông tin, thực hiện hành vi phạm tội. Tội phạm môi giới mại dâm có nhiều chuyển hướng sang công nghệ, từ phương thức hoạt động mại dâm truyền thống, các đối tượng tạo ra các trang web có hình ảnh gái bán dâm, số điện thoại, giá cả để hoạt động môi giới mại dâm hoặc sử dụng mạng xã hội (zalo, faccebook, telegram... để quảng cáo, mời chào khách mua dâm; một số đối tượng tạo lập các hội, nhóm trên mạng xã hội nhằm môi giới mại dâm hoặc sử dụng để quản lý, điều hành quá trình hoạt động mua bán dâm.
- Tội phạm mua bán vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, giấy tờ giả: Các đối tượng lợi dụng mạng xã hội để lập các tài khoản đăng tải thông tin quảng cáo, mua bán trên không gian mạng; sử dụng sim rác để liên lạc, trao đổi thông tin trong quá trình mua bán và nhiều tài khoản ngân hàng khác nhau, tài khoản ảo để giao dịch chuyển tiền. Sau đó, đối tượng thông qua các trang bán hàng, hệ thống shipper, chuyển phát nhanh, dịch vụ vận tải để gửi về cho người mua.
- Hành vi Lợi dụng công nghệ cao để tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép: đối tượng sử dụng Zalo, Facebook… đăng tin thông báo tuyển dụng việc làm với mức lương cao, thu nhập hấp dẫn nhưng công việc nhàn rỗi, không cần kinh nghiệm để dụ dỗ, lôi kéo các nạn nhân nhẹ dạ, cần việc làm để ép vào làm việc ở các Casino hoặc các tụ điểm hoạt động lừa đảo, đánh bạc online ở nước ngoài nếu các nạn nhân không làm được việc hoặc cố tình không làm việc sẽ bị hành hạ cưỡng bức lao động, đánh đập, muốn được về địa phương phải nộp tiền chuộc lên đến vài chục triệu hoặc hàng trăm triệu đồng.
Thời gian tới, tình hình tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia sẽ tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, dự báo nổi lên là các băng nhóm hoạt động về cờ bạc, “tín dụng đen”, lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao để hoạt động phạm tội. Tuy nhiên, các băng nhóm TPCTC hoạt động theo phương thức truyền thống như: bảo kê, cưỡng đoạt tài sản, cố ý gây thương tích vẫn tồn tại hoạt động với nhiều phương thức khác nhau.
Trước tình hình đó, các lực lượng chuyên trách cần tham mưu, phối hợp với cấp ủy, chính quyền các cấp huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong công tác phòng, chống tội phạm nói chung; phòng, chống tội phạm trên không gian mạng nói riêng; các ban, ngành, đoàn thể theo chức năng, nhiệm vụ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đi sâu các phương thức, thủ đoạn của loại tội phạm sử dụng công nghệ cao để nâng cao ý thức cảnh giác cho người dân góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa xã hội.
Từng người dân cần nâng cao ý thức cảnh giác để chủ động phòng ngừa không trở thành nạn nhân của tội phạm có tổ chức, đặc biệt là tội phạm có tổ chức trên không gian mạng; đồng thời tích cực cung cấp thông tin về tội phạm cho cơ quan chức năng, cùng chung tay tố giác tội phạm.
Phòng Cảnh sát Hình sự