Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học, công nghệ và đặc biệt là vai trò ngày càng quan trọng của không gian mạng đối với sự phát triển của mỗi quốc gia, dân tộc, các thế lực thù địch, những kẻ cơ hội chính trị triệt để lợi dụng không gian mạng để tăng cường chống phá đường lối, quan điểm của Đảng ta về quốc phòng, an ninh. 

Một số dạng thức thông tin xấu độc, giả mạo đang phát tán trên mạng xã hội:

- Thông tin chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng và cách mạng Việt Nâm, phủ định Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh;

- Thông tin xuyên tạc đường lối của Đảng, lịch sử của dân tộc, thân thế, sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh;

- Vu cáo, bôi nhọ các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng, Nhà nước;

- Tuyên truyền, cổ súy cho “xã hội dân sự”, “tam quyền phân lập”, “đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập”;

- Kích động xu hướng ly khai, phá hoại sự thống nhất quốc gia, dân tộc, gây chia rẽ đoàn kết nội bộ, thúc đẩy “tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong nội bộ;

- Phá hoại bản sắc dân tộc, tuyên truyền, áp đặt các giá trị văn hóa phương tây;

- Chửi bới, đe dọa, phát ngôn hận thù nhằm gieo rắc sự căm ghét hay kêu gọi bạo lực đối với cá nhân hoặc nhóm.

Đặc điểm có thể nhận thấy được ở tin xấu độc, giả mạo đó là tính kích động và tạo cảm xúc tiêu cực cho người tiếp nhận thông tin. Tin xấu độc, tin giả hiện nay được tạo ra với thủ đoạn rất tinh vi khiến người tiếp nhận thông tin khó có thể phân biệt được. Công thức để tạo ra một tin giả là một phần sự thật kết hợp với thông tin không đúng sự thật mang tính chất mấu chốt để định hướng dư luận theo hướng chúng muốn. Người dùng truy cập thông qua đường dẫn (link) của bạn bè trên Facebook dễ dàng “mắc mưu”, bị dẫn dắt và bị động trong việc tiếp nhận thông tin đó và chia sẻ (share) cho bạn bè khác theo hiệu ứng tâm lý đám đông.

Để thực hiện các nội dung trên, thủ đoạn mà các đối tượng sử dụng là rất tinh vi, xảo quyệt như: thiết lập trang mạng mạo danh tổ chức hoặc cá nhân đưa ra những thông tin không đúng sự thật nhằm tạo ra hình ảnh méo mó, xấu xí về đất nước và con người Việt Nam, về các tổ chức và cá nhân. Các tài khoản giả mạo Facebook cá nhân của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tướng lĩnh trong Quân đội hay ca sĩ, người mẫu nổi tiếng xuất hiện rất nhiều. Trên trang giả mạo đó, đối tượng xấu đưa cả thông tin chính thống đã đăng trên báo chí, truyền hình, phát thanh để tạo dựng niềm tin cho người tiếp nhận thông tin. Đồng thời, đưa thông tin do chính các đối tượng này tạo ra không đúng sự thật, kết nối bạn bè, bày tỏ cảm xúc, bình luận, chia sẻ thông tin. Đăng tải những clip đã được cắt ghép có chủ đích từ các bản tin của Đài truyền hình Việt Nam, các đài truyền hình địa phương nội dung chủ yếu là tin tức mặt trái của xã hội với mục đích hướng lái dư luận theo chiều hướng chúng muốn. Chung quy lại, tất cả mọi âm mưu, phương thức, thủ đoạn đều hướng đến mục đích làm suy giảm niềm tin của người dân vào chế độ, sự lãnh đạo của Đảng, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Đây là thủ đoạn không mới nhưng với sự tiếp sức của mạng xã hội, thủ đoạn này đã, đang và sẽ tiếp tục tác động không nhỏ đến tư tưởng, văn hóa của một bộ phận người dân.

Vậy, tại sao các thông tin giả mạo, xuyên tạc lại dễ dàng xâm nhập công chúng?

Trong bối cảnh phát triển chóng mặt của công nghệ thông tin, phần lớn người dân Việt Nam đều dễ dàng tiếp cận với nhiều loại hình thông tin, đặc biệt là mạng xã hội. Chính từ đặc điểm ai cũng có thể “sản xuất” được thông tin trên mạng xã hội, khiến cho việc thẩm định và kiểm soát tính đúng đắn, phù hợp với các chuẩn mực luật pháp và đạo đức ngày càng trở nên khó khăn. Đây chính yếu tố mà những lực lượng thù địch, chống đối triệt để lợi dụng để tung ra các “bả độc” thông tin.

Theo quy luật tâm lý, thông tin dù là sai, là giả nhưng nếu lặp đi lặp lại nhiều lần, thì không ít người nghe cũng sẽ dần dần cho là thật! Có những nghiên cứu chỉ ra, người ta có xu hướng chia sẻ và tìm đọc những thông tin tiêu cực nhiều hơn là những thông tin tích cực. Đó cũng là một trong những lý do để “bả độc” thông tin dễ tiếp cận và tiêm nhiễm vào những độc giả không đủ năng lực và “sức đề kháng”.

Đặc biệt, một trong những lý do khiến người ta dễ tin vào các thông tin giả, xấu, độc là bởi vì trong nhiều trường hợp nó không hoàn toàn giả. Nghĩa là trong những thông tin xuyên tạc đó thường có một phần sự thật. Những “bả độc” được lồng ghép một cách tinh vi vào sự thật đã khiến cho không ít người đọc không mảy may nghi ngờ trong quá trình tiếp nhận.

Nắm bắt được quy luật tâm lý người tiếp nhận thông tin hiện nay kết hợp với tiện ích của mạng xã hội, các thế lực thù địch tăng cường hoạt động phá hoại văn hóa, tư tưởng trên mạng xã hội. Vin vào các “mục đích cao đẹp” như: bảo vệ tổ quốc, nâng cao cảnh giác cho người dân, bảo vệ môi trường, bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân,… chúng đã giấu được mục đích thật sự của mình là phá hoại văn hóa, tư tưởng để hướng đến làm suy yếu hệ thống chính trị của nước ta, công khai khoác lên tấm áo đạo đức giả vì nhân dân, vì đất nước để người dân không cảnh giác, đề phòng.  

Thông tin xấu độc, giả mạo sẽ vẫn tồn tại và tác động mạnh mẽ đến chúng ta dù cho chúng ta có muốn hay không. Điều đó nằm ngoài ý muốn chủ quan của mỗi người. Cách duy nhất để phòng chống tác hại của tin xấu độc, giả mạo là bản thân mỗi chúng ta phải tự nâng cao miễn dịch của bản thân trước thông tin xấu độc, giả mạo trên mạng xã hội. Cụ thể:

- Tâm thế tiếp nhận thông tin: tích cực và xây dựng. Sự kiện, cá nhân đơn lẻ không thể lấy nó để kết luận bức tranh tổng thể về đất nước. 

- Xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, trang bị kiến thức pháp luật, lịch sử, chính trị, văn hóa và xã hội đủ để có nền kiến thức, nhận định đúng – sai; từ đó, tự “miễn dịch” trước những thông tin xuyên tạc, bịa đặt, nhất là đối với những “thủ thuật”, “xảo thuật” tinh vi mà các thế lực thù địch, chống đối sử dụng trong bối cảnh công nghệ số phát triển như hiện nay.

- Trước những thông tin có tính tiêu cực luôn phải kiểm tra, đánh giá tính xác thực: thông tin đó đến từ nguồn nào. Nhận định tính trung thực, khách quan của trang thông qua hệ thống bài viết. Kiểm tra tác giả, đọc kỹ nội dung, phân tích, lập luận, phản biện một cách rõ ràng, logic khách quan và công bằng để xác định thông tin là thật hay giả. Khi bạn tin vào thông tin nào đó, thì đó là vì bạn đã lật đi, lật lại vấn đề đó rất kỹ chứ không phải vì bất kì ai hay đám đông nào bảo điều đấy là đúng. 

Hãy là người sử dụng mạng xã hội thông thái và trách nhiệm!

Phòng An ninh chính trị nội bộ