Hình ảnh minh họa

Flycam, còn được gọi là flying camera được trang bị camera quan sát và hệ thống cân bằng giúp hình ảnh có sự ổn định, sắc nét. Với sự đầu tư vào thiết bị quay phim và chụp hình, flycam thường được sử dụng cho các nhiệm vụ quay phim, chụp ảnh từ độ cao cao hơn, tạo ra các cảnh quay bao quát và sống động. Ngày nay, flycam được ứng dụng nhiều trong khảo sát địa hình, bay quét bản đồ phục vụ cho thi công, thiết kế, xây dựng nhiều công trình, dự án, quay quảng cáo,... Việc sử dụng flycam tại Việt Nam phải tuân theo một số quy định để đảm bảo an ninh, quốc phòng và trật tự xã hội. Tuy nhiên, do giá thành rẻ nên flycam thường được người dùng sử dụng để quay phim tại các khu vực biên giới, biển đảo, kể cả khu vực cấm quay phim, chụp ảnh theo quy định pháp luật.

Theo quy định tại Nghị định 36/2008/NĐ-CP ngày 28/3/2018 của Chính phủ, được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định 79/2011/NĐ-CP ngày 05/9/2011 của Chính phủ về quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ. Theo đó, tổ chức, cá nhân trước khi tổ chức bay phải làm thủ tục xin phép bay và chỉ được tổ chức bay khi đã được cấp phép. Cục Tác chiến - Bộ Tổng tham mưu là đơn vị có thẩm quyền cấp phép đối với các hoạt động bay của các phương tiện tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ.

Nghị định số 36/2008/NĐ-CP cũng nghiêm cấm các hành vi: Tổ chức các hoạt động bay khi chưa có phép bay; tổ chức hoạt động bay không đúng khu vực, điều kiện, giới hạn quy định; vi phạm các quy định về quản lý lãnh thổ, biên giới quốc gia; mang chở các chất phóng xạ, chất cháy, chất nổ trên tàu bay hoặc phương tiện bay; phóng, bắn, thả từ trên không các loại vật, chất gây hại hoặc chứa đựng nguy cơ gây hại; lắp các thiết bị và thực hiện việc quay phim, chụp ảnh từ trên không khi không được phép; treo cờ, biểu ngữ, thả truyền đơn phát loa tuyên truyền ngoài quy định của cấp phép bay; không chấp hành các lệnh, hiệu lệnh của cơ quan quản lý điều hành và giám sát hoạt động bay.

Việc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng máy bay không người lái tùy vào từng trường hợp, mức độ vi phạm. Theo Điều 16 Nghị định 36/2008/NĐ-CP, khi các cá nhân hay tổ chức vi phạm các quy định về luật bay, tùy vào mức độ vi phạm mà có hình thức xử phạt tương ứng như phạt hành chính, thu hồi giấy phép bay đã cấp, thậm chí có thể truy cứu trách nhiệm hình sự. Theo Nghị định số 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, cụ thể là tại Điều 7, quy định rõ về mức phạt đối với những hành vi sử dụng flycam không đúng quy định. Cá nhân sử dụng flycam mà chưa được cấp phép có thể phải đối mặt với mức phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng. Đối với tổ chức, mức phạt này sẽ tăng gấp đôi, từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng. Bên cạnh việc bị phạt tiền, người vi phạm còn có thể phải đối mặt với hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật.

Mới đây nhất, tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ 2024. Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2025, trừ quy định tại Điều 17, Điều 32 và khoản 1 Điều 49 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2025) với nhiều điểm mới so với quy định hiện hành. Theo đó, tại khoản 2, Điều 23 quy định người thi hành nhiệm vụ độc lập được nổ súng vào đối tượng không cần cảnh báo trong trường hợp như: Ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện không người lái trực tiếp tấn công, đe dọa tấn công hoặc xâm phạm nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ, mục tiêu bảo vệ.

Từ những quy định trên, cơ quan chức năng khuyến cáo các cá nhân, tổ chức sử dụng tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ cần tuân thủ và thực hiện nghiêm các quy định được Nhà nước và pháp luật ban hành về quản lý, sử dụng thiết bị này. Đây vừa là trách nhiệm, nghĩa vụ công dân vừa là cơ sở pháp lý để giúp cá nhân người sử dụng, những người xung quanh và thiết bị bay được an toàn, góp phần giúp các cơ quan chức năng bảo đảm tốt an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, không để phần tử xấu lợi dụng hoạt động, chống phá.

Phạm Thu Hà, Phòng An ninh đối ngoại