Thời gian gần đây, việc sử dụng thiết bị UAV đang trở thành điểm nhấn và là trào lưu tiêu khiển mới của giới trẻ, được sử dụng nhiều trong các dịp lễ, hội với các màn trình diễn ánh sáng đẹp mắt, ghi lại những hình ảnh từ trên cao, tiếp cận những khu vực khó khăn hoặc nguy hiểm mà con người không thể thực hiện được; việc sở hữu chúng cũng khá dễ dàng bởi đang được rao bán công khai trên nhiều nền tảng mạng xã hội như: facebook, youtube, tiktok... Với sự phát triển về ưu thế công nghệ này, các thiết bị bay UAV dễ bị kẻ xấu lợi dụng vào mục đích tấn công khủng bố, phá hoại, tiềm ẩn phức tạp liên quan đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội và an toàn hàng không.
Ảnh minh họa (sưu tầm)
Những năm gần đây, tại Bình Thuận đã diễn ra nhiều sự kiện chính trị, văn hóa xã hội quan trọng; các cá nhân, cơ quan thông tấn, báo chí được các cơ quan chức năng cấp phép sử dụng thiết bị UAV để đưa tin, tường thuật, qua đó đã cung cấp, quảng bá những hình ảnh đẹp về danh lam, thắng cảnh và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, một số tổ chức, cá nhân do chưa nắm vững các quy định của pháp luật còn để xảy ra các vi phạm như: sử dụng thiết bị UAV khi chưa được cấp phép, không đúng phạm vi, thời gian được cấp trên giấy phép…, nguy cơ tiềm ẩn phức tạp về an ninh, trật tự.
Một số quy định pháp luật cần lưu ý trong quản lý, sử dụng thiết bị UAV: Quyết định số 18/2020/QĐ-TTg ngày 10/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về thiết lập khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay đối với tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ; Nghị định 36/2008/NĐ-CP ngày 28/3/2008 của Chính phủ về Quản lý tàu bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ, cụ thể: Tại Điều 14, Nghị định 36 quy định các hành vi bị nghiêm cấm: “Tổ chức các hoạt động bay khi chưa có phép bay; Tổ chức hoạt động bay không đúng khu vực, điều kiện, giới hạn quy định; Mang chở các chất phóng xạ, chất cháy, chất nổ trên tàu bay hoặc phương tiện bay; Phóng, bắn, thả từ trên không các loại vật, chất gây hại hoặc chứa đựng nguy cơ gây hại; Lắp các thiết bị và thực hiện việc quay phim, chụp ảnh từ trên không khi không được phép; Treo cờ, biểu ngữ, thả truyền đơn phát loa tuyên truyền ngoài quy định của cấp phép bay; Không chấp hành các lệnh, hiệu lệnh của cơ quan quản lý điều hành và giám sát hoạt động bay…”. Tại Điều 13,15 cũng quy định rõ, tổ chức, cá nhân trước khi tổ chức bay phải làm thủ tục xin phép bay và chỉ được tổ chức bay khi đã được cấp phép. Cục Tác chiến - Bộ Tổng tham mưu là đơn vị có thẩm quyền cấp phép đối với các hoạt động bay của các phương tiện tàu bay không người lái và phương tiện bay siêu nhẹ; hồ sơ, thủ tục đề nghị cấp phép bay được quy định tại Điều 9 Nghị định số 36 (được sửa đổi bởi Điều 1 Nghị định 79/2011/NĐ-CP ngày 05/9/2011 của Chính phủ).
Trường hợp tổ chức, cá nhân vi phạm, tùy theo mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính, thu hồi giấy phép: Phạt tiền, mức phạt cao nhất có thể lên đến 40 triệu đồng (Điều 7, Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ). Trường hợp quản lý, sử dụng thiết bị UAV mà gây thiệt hại cho sức khỏe của người khác từ 31% trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “vô ý gây thương tích” hoặc “gây tổn hại cho sức khỏe của người khác” có thể bị xử phạt lên đến 3 năm tù (Điều 138, Bộ luật hình sự 2015); gây ra tình trạng hoảng sợ trong công chúng mà xâm phạm tính mạng của người khác hoặc phá hủy tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình (Điều 299, Tội khủng bố, Bộ luật hình sự 2015).
Từ những quy định trên, khuyến cáo các tổ chức, cá nhân sử dụng thiết bị UAV cần phải tuân thủ và thực hiện nghiêm các quy định được Nhà nước và pháp luật ban hành về quản lý, sử dụng thiết bị UAV. Đây vừa là trách nhiệm, nghĩa vụ công dân vừa là cơ sở pháp lý để giúp cho cá nhân người sử dụng, những người xung quanh và thiết bị bay được đảm bảo an toàn, góp phần giúp các cơ quan chức năng bảo đảm tốt an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội, không để các đối tượng thù địch và phần tử xấu lợi dụng hoạt động, chống phá.
Phòng An ninh nội địa