Thủ đoạn: Đối tượng làm giả/chiếm đoạt tài khoản của người dùng mạng xã hội, liên lạc với người thân trong danh sách bạn bè cho biết đang bị mắc kẹt khi du lịch tại nước ngoài và cần một khoản tiền ngay lập tức. Sử dụng công nghệ Deepfake (công nghệ ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các đoạn video với hình ảnh, khuôn mặt nhân vật giống hệt như hình ảnh của người mà các đối tượng muốn giả mạo) và thực hiện cuộc gọi video (hình ảnh) để nạn nhân tưởng rằng đang nói chuyện với người thân của mình và nhu cầu vay tiền là có thật, từ đó chuyển tiền cho các đối tượng.
Ảnh minh họa (Sưu tầm)
Nhận diện video Deepfake: Tuy Deepfake có thể tạo ra video giả với độ chân thực cao nhưng hiện nay, công nghệ này vẫn chưa đạt tới mức độ hoàn hảo. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết một cuộc gọi là Deepfake:
- Thời gian cuộc gọi thường rất ngắn, chỉ vài giây rồi tắt máy, lấy lý do “sóng yếu, mạng chập chờn” để từ chối tiếp tục nói chuyện;
- Khuôn mặt người gọi thiếu cảm xúc và khá “trơ” khi nói; tư thế lúng túng, thiếu tự nhiên; hướng đầu và cơ thể không nhất quán với nhau; chuyển động mắt không tự nhiên…
- Các chi tiết như màu da, tóc, răng của nhân vật trong video không giống nhật, ánh sáng kỳ lạ, bóng đổ không đúng vị trí…
- Âm thanh không đồng nhất với hình ảnh, có nhiều tiếng ồn bị lạc vào video hoặc video không có âm thanh;
Phòng tránh:
Nếu nhận được tin nhắn hoặc video với mục đích vay tiền hoặc mượn tài sản cá nhân, dù giọng nói và hình ảnh rất quen thuộc và cực kì giống thật, hãy gọi lại bằng số điện thoại của người thân hoặc kênh liên lạc khác để xác thực thông tin.
Người dùng cần đặc biệt nâng cao cảnh giác, không cung cấp thông tin cá nhân như căn cước công dân, tài khoản ngân hàng, mã OTP và không chuyển tiền cho người lạ qua điện thoại, mạng xã hội, các trang web có dấu hiệu lừa đảo.
Sử dụng một số công cụ AI để nhận diện Deepfake nhằm giảm thiểu xác suất thành công của các vụ lừa đảo như Intel FakeCatcher, Microsoft Video Authenticator….
Cảnh báo: Trước những chiêu trò lừa đảo ngày càng tinh vi hơn và không phải ai cũng có đủ kiến thức về công nghệ để nhận ra những video là giả mạo, Deepfake đã trở thành mối đe dọa đối với không gian mạng. Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bình Thuận đề nghị người dân nâng cao cảnh giác, đặc biệt là những cuộc gọi video call lạ qua các nền tảng mạng xã hội để tránh bị các đối tượng lừa đảo lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Nguyễn Nhật Tâm, Phòng An ninh mạng
và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao