* Thủ đoạn lưu hành tiền giả của các đối tượng
- Có thể thấy rằng, thủ đoạn phổ biến của các đối tượng là dùng tiền giả mệnh giá lớn mua một loại hàng hóa giá trị nhỏ như cà phê, nước mía, thuốc lá, xăng... để được trả lại tiền thừa bằng tiền thật. Thời gian mà các đối tượng thường thực hiện vào lúc chập choạng tối, hoặc tờ mờ sáng, nơi không đủ ánh sáng để quan sát, kiểm tra tờ tiền.
- Chúng thường nhắm vào những người buôn bán nhỏ, người già, người bán hàng đang bận rộn, mất cảnh giác, các điểm bán tạp hóa, hàng rong nhỏ lẻ ven đường.
- Lợi dụng khi người bán hàng đang bận rộn hoặc chủ động có các hành vi khiến họ mất tập trung, thiếu cảnh giác để mua hàng với giá trị lớn bằng tiền giả.
* Cách phân biệt tiền thật, tiền giả bằng phương pháp thủ công đơn giản là dựa trên những đặc điểm bảo an của tiền Polymer của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam:
(Nguồn ảnh: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam)
- Thủ công đơn giản nhất là dùng tay bóp chặt tờ tiền rồi thả ra
+ Đối với tiền thật, khi thả ra thì tờ tiền không bị nhăn, bằng phẳng trở lại như ban đầu.
+ Đối với tiền giả: Do chất liệu nilon làm tiền giả dễ bai giãn hoặc rách khi kéo, xé nhẹ ở cạnh tờ tiền và không có tính đàn hồi đặc trưng như tiền thật nên khi nắm tờ tiền trong lòng bàn tay và mở ra quan sát thì tiền giả không đàn hồi.
- Dùng tay vuốt nhẹ tờ tiền để kiểm tra các chi tiết in lõm
Khi vuốt nhẹ tờ tiền để kiểm tra các chi tiết in lõm sẽ cảm nhận được độ nổi, nhám ráp của nét in.
Ở mặt trước (tất cả các mệnh giá): chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh; Quốc huy; mệnh giá bằng số và chữ; dòng chữ “CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM”.
Ở mặt sau (mệnh giá 500.000đ, 200.000 đ, 100.000đ): dòng chữ “NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM"; mệnh giá bằng số và chữ; phong cảnh.
Đối với tiền giả: Vuốt nhẹ tay chỉ có cảm giác trơn lì hoặc có cảm giác gọn tay nhưng không có độ nổi, nhám ráp như tiền thật.
- Chao nghiêng tờ tiền (kiểm tra mực đổi màu, iriodin, hình ảnh nổi)
+ Mực đổi màu (OVI): yếu tố này có màu vàng khi nhìn thẳng, đổi sang màu xanh lá cây khi nhìn nghiêng.
+ IRIODIN: là dải màu vàng chạy dọc tờ tiền, lấp lánh ánh kim khi chao nghiêng.
+ Hình ẩn nổi: khi cầm tờ tiền nằm ngang tầm mắt, nhìn thấy chữ “VN” nổi rõ ở mệnh giá 200.000 đ, 10.000 đ; chữ “NH” ở mệnh giá 50.000 đ, 20.000 đ.
Đối với tiền giả: Có làm giả yếu tố mực đổi màu nhưng không đổi màu, hoặc có đổi màu nhưng không đúng màu như tiền thật; không có yếu tố IRIODIN hoặc có dải nhũ vàng nhưng không lấp lánh như ở tiền thật.
- Soi tờ tiền trước nguồn sáng (kiểm tra hình bóng chìm, dây bảo hiểm, hình định vị)
+ Hình bóng chìm: nhìn thấy rõ từ hai mặt, được thể hiện bằng nhiều đường nét tinh xảo, sáng trắng.
+ Dây bảo hiểm: nhìn thấy rõ từ hai mặt, chạy dọc tờ tiền, có cụm số mệnh giá và/hoặc chữ “NHNNVN”, “VND” (500.000đ, 200.000đ, 100.000đ, 20.000đ, 10.000đ) tinh xảo, sáng trắng. Ở mệnh giá 50.000đ, dây bảo hiểm ngắt quãng, có cụm số “50000”.
+ Hình định vị: hình ảnh trên hai mặt khớp khít, tạo thành một hình ảnh hoàn chỉnh, các khe trắng đều nhau (nhìn thấy từ hai mặt).
Đối với tiền giả: hình bóng chìm chỉ là hình mô phỏng, không tinh xảo. Các chữ, số trên dây bảo hiểm không rõ ràng, không sắc nét. Hình định vị không khớp khít, các khe trắng không đều nhau.
Để khẳng định một tờ tiền là thật hay giả, lấy tờ tiền thật cùng loại so sánh tổng thể và kiểm tra các yếu tố bảo an theo các bước nêu trên. Lưu ý phải kiểm tra nhiều yếu tố bảo an (tối thiểu 3 đến 4 yếu tố) để xác định là tiền thật hay giả. Trường hợp phát hiện đối tượng nghi làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả thì người dân nên báo cơ quan công an để phối hợp xử lý.
Nguyễn Quốc Bảo, Phòng An ninh điều tra