Thời gian qua hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản tiếp tục diễn biến phức tạp, mặc dù thủ đoạn không mới song cách thức tiếp cận nạn nhân ngày càng tinh vi, chuyên nghiệp, nhất là lừa đảo qua mạng Internet, mạng viễn thông gây thiệt hại lớn về tài sản, với số lượng lớn bị hại tham gia tại nhiều địa phương trên toàn tỉnh, gây bức xúc trong dư luận xã hội, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và đời sống nhân dân.
Một số thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản nổi lên như:
- Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo phương thức truyền thống, các đối tượng tiếp tục thực hiện các thủ đoạn như: (1) Giả danh cán bộ CSGT, cán bộ các cơ quan tư pháp (Cơ quan điều tra; Viện kiểm sát nhân dân; Toà án nhân dân) gọi điện thoại cho người dân nói rằng họ bị vi phạm TTATGT, kiện vì nợ tiền hoặc có liên quan đến vụ án đang giải quyết và yêu cầu người dân chuyển một số tiền lớn vào tài khoản do các đối tượng này cung cấp để “điều tra”; (2) Giả danh người nước ngoài kết bạn qua Facebook, Zalo... với phụ nữ Việt Nam rồi cho biết là có gửi quà hoặc số tiền lớn từ nước ngoài về nhờ giữ hộ, sau đó đồng bọn đóng vai nhân viên sân bay, hải quan... yêu cầu nạn nhân gửi số tiền lớn gọi là lệ phí, tiền phạt... vào các tài khoản ngân hàng của chúng để chiếm đoạt.
- Hoạt động lừa đảo trên không gian mạng có chiều hướng gia tăng, nổi lên với các thủ đoạn: (1) Thông qua hoạt động của các sàn đầu tư chứng khoán quốc tế, giao dịch vàng, ngoại hối, quyền chọn nhị phân (BO), giao dịch tiền ảo, dự án bất động sản...; (2) Tạo các trang cá nhân bán hàng online để rao bán các mặt hàng và yêu cầu người mua hàng phải chuyển khoản trước tiền đặt cọc, sau khi nhận được tiền, đối tượng không giao hàng hoặc giao hàng giả, hàng kém chất lượng, sau đó khóa trang mạng của mình, bỏ số điện thoại liên lạc để xóa dấu vết và chiếm đoạt số tiền mà nạn nhân đã chuyển để mua hàng; (3) Đăng tin tuyển cộng tác viên bán hàng online trên các trang mạng xã hội (Facebook, Zalo, Tiktok...), nhận làm việc tại nhà, không mất thời gian di chuyển, bỏ tiền tạm ứng hoặc thanh toán trước đơn hàng khoảng vài trăm nghìn để đặt hàng, sau đó nhận tiền công kèm theo lãi đơn hàng và tiền thưởng, tuy nhiên sau khi thanh toán đơn hàng và đặt hàng, nạn nhân bị chiếm đoạt số tiền tạm ứng hoặc thanh toán đơn hàng; (4) Tạo các Website hoặc ứng dụng vay tiền online, khi nạn nhân hoàn tất thủ tục, đối tượng gửi cho nạn nhân đường link để tạo tài khoản vay tiền, sau đó đối tượng thông báo tài khoản lập bị lỗi đề nghị nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản của chúng, khi nhận được tiền bọn chúng chặn liên lạc với nạn nhân...
- Thủ đoạn lừa đưa người qua nước ngoài làm việc nhẹ lương cao: Phương thức, thủ đoạn của đối tượng này thường hình thành đường dây phạm tội có tổ chức, thực hiện tại Việt Nam và Campuchia, được chia nhỏ từng khâu công việc khác nhau, các đối tượng dùng mạng xã hội (Facebook, Zalo, Telegram...) đăng các bài quảng cáo, tuyển lừa lao động với nội dung cam kết “việc nhẹ, lương cao” hoặc làm quen thông qua bạn bè, người quen để rủ rê, giới thiệu sang Campuchia làm việc. Nạn nhân mà các đối tượng nhắm vào có độ tuổi từ 18 đến 35 tuổi. Khi đăng ký xin việc thì các đối tượng dụ dỗ, lôi kéo hướng dẫn, đón người hỗ trợ làm thủ tục xuất cảnh sang Campuchia hoặc qua các đường tiểu ngạch khác để xuất cảnh trái phép. Sau khi các nạn nhân đã qua Campuchia thì bị đưa vào làm việc tại các cơ sở, tổ chức hoạt động lừa đảo như: Đánh bạc trực tuyến, kinh doanh tiền ảo... trên không gian mạng. Trong quá trình làm việc, các nạn nhân được quản lý chặt chẽ, bị cưỡng ép lao động từ 12 đến 16 giờ mỗi ngày. Nếu không thực hiện theo yêu cầu của các đối tượng thì nạn nhân sẽ bị nhốt, đánh đập, bỏ đói và yêu cầu gọi điện về cho gia đình nộp tiền “chuộc” từ 3.000 - 20.000 USD mới cho về nước. Các đối tượng cầm đầu hoạt động cưỡng bức và đòi tiền chuộc, cưỡng đoạt tài sản là các đối tượng người nước ngoài tại Campuchia, có sự tham gia, giúp sức của các đối tượng người Việt Nam hiện đang hoạt động tại Campuchia.
Các loại tội phạm trên tuy có nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau nhưng cách thức để chiếm đoạt tiền đều thông qua tài khoản ngân hàng (sau khi nạn nhân chuyển tiền vào tài khoản do chúng yêu cầu thì các đối tượng nhờ người khác trực tiếp đến ngân hàng hay ra trụ ATM để rút tiền hoặc sử dụng dịch vụ Internet Banking để chuyển tiền qua các tài khoản trung gian sau đó chiếm đoạt). Quá trình hoạt động phạm tội, các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thường xuyên thay đổi thông tin điện thoại, tài khoản mạng xã hội, tài khoản ngân hàng, sử dụng tài khoản ảo, thay đổi địa bàn hoạt động, nơi cư trú nhằm đối phó với công tác phòng ngừa, xử lý của cơ quan chức năng. Hành vi của loại tội phạm này rất tinh vi, sử dụng công nghệ cao, chiếm đoạt số tiền rất lớn, gây hoang mang trong quần chúng nhân dân, ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại địa phương.
Phòng Cảnh sát hình sự